Tak prosta i codzienna dla wielu z nas czynność, jak spacer z psem, może wymagać zapoznania się z regulaminem utrzymania czystości i porządku w gminie. Regulaminy już nie raz były przedmiotem orzeczeń sądów administracyjnych. Ponieważ aura coraz bardziej sprzyja wyjściem ze swoim pupilem dalej niż za bramę domu czy osiedla, zachęcamy do lektury wybranych orzeczeń o spacerach z czworonogami właśnie.

Rada gminy uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Celem regulaminu m. in. jest ochrona otoczenia przed zagrożeniem, jakie zwierzę stwarza. Wymagania dotyczące obowiązków właścicieli psów w zakresie ich utrzymania należy dostosować do cech osobniczych zwierzęcia oraz jego stanu fizjologicznego, tj. elementów obiektywnie różnicujących zagrożenie. Każdy mieszkaniec gminy może zaskarżyć uchwałę rady gminy, która narusza te zasady.

Więcej informacji na ten temat na Blog o psach

Z kagańcem czy bez?

Przykładem jest nałożenie obowiązku wyprowadzania psów w kagańcu i na smyczy „z wyjątkiem psów małych i szczeniaków”. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że „Taki podział może prowadzić do trudnego wyegzekwowania stosowania się właścicieli czworonogów do norm nakazowych zwłaszcza w sytuacjach, gdy może być wątpliwe czy mamy do czynienia z małym psem (w sensie rasy), czy z małym psem, który nie jest już szczeniakiem, ale nie jest jeszcze psem dorosłym” (wyrok NSA z dnia 14 października 2014 r. w sprawie o sygn. akt II OSK 2003/14).

Zastosowane środki zapewniające ochronę przed zagrożeniem ze strony zwierzęcia powinny uwzględniać obowiązek humanitarnego traktowania zwierząt. W orzecznictwie wskazuje się, że „Generalny nakaz wyprowadzania psów na smyczy i w kagańcu, niezależnie od jego cech i innych uwarunkowań (w tym choroby) może zatem w określonych sytuacjach prowadzić do działań niehumanitarnych” (wyrok NSA z dnia 13 września 2012 r. w sprawie o sygn. akt II OSK 1492/12).

Zakaz wyprowadzania zwierząt

Regulamin nie może odmiennie od ustawy o samorządzie gminnym normować zasad korzystania z obiektów użyteczności publicznej. W ważnym dla właścicieli psów wyroku NSA zauważono, że „Wprowadzenie zatem zakazu wprowadzania zwierząt do obiektów użyteczności publicznej, czy wprowadzania zwierząt na tereny placów gier i zabaw, nie znajduje swej podstawy w powołanym art. 4 ust. 2 pkt 6 ww. ustawy” (przyp. red. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; wyrok NSA z dnia 26 lutego 2015 r. w sprawie o sygn. akt II OSK 2439/14).

Karma dla psa alergika z koniną

Rejestracja psów i ich właścicieli

Problem bezdomności psów w gminach próbowano rozwiązywać na różne sposoby. Najwięcej wątpliwości, także natury konstytucyjnej, budził obowiązek oznakowania i zarejestrowania psa wraz z informacją o jego właścicielu. W ugruntowanym orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że „ustanowiony w uchwale (w przedmiocie regulaminu przyp. red.) zakwestionowanej kontrolowanym rozstrzygnięciem nadzorczym, ściśle skorelowany z obowiązkiem oznakowania psa, obowiązek rejestracji i zgłaszania wszelkich zmian w stanie posiadania psa wymagał oceny regulacji co do zgodności z przepisami statuującymi ochronę danych osobowych. Uzasadnione jest twierdzenie, że regulacja ta wprowadzona aktem prawa miejscowego narusza art. 51 Konstytucji RP, zgodnie z którym obowiązek udostępniania takich danych nakładać można wyłącznie w akcie rangi ustawy” (wyrok NSA z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie o sygn. akt II OSK 2171/10 oraz wyrok NSA z dnia 27 października 2010 r. w sprawie o sygn. akt II OSK 1568/10).